اموزش ساختن سیستم معاملاتی در بازارهای مالی
فهرست مطالب
ابتدا لازم است عرض کنیم که بحث ایجاد سیستم معاملاتی بسیار گسترده است. سیستمهای معاملاتی را میتوان در یک طیف گسترده طبقهبندی کرد؛ از سیستمهای معاملاتی سفت و سخت و خودکار گرفته تا سیستمهای بی قاعده و اصول و محافظهکارانه. نکتهای که حتما باید به آن توجه کرد این است که در رابطه با سیستمهای معاملاتی نمیتوان یک نسخه ثابت برای همه معاملهگران پیچید.
ایده اصلی موضوع این است که تریدرهای تازهکار را اموزش دهیم تا در رابطه با روش معاملاتی خود با نظم و سازماندهی بیشتری عمل کنند و چارچوبی برای اصول معاملاتی در جهت راهنمایی به آنها ارائه شود.
سیستم معاملاتی چیست و چرا باید از آن بهره ببریم؟
از آنجایی که قرار است در این مطلب توضیح دهم که چگونه میتوانید سیستم معاملاتی خود را درست کنید و روش معاملاتی خود را ساماندهی کنید، بهتر است هیچ سیستم معاملاتی پیشفرضی برای خود در نظر نگیرید.
سیستم معاملاتی چیست؟
سیستم معاملاتی، مجموعه قوانینی است که بر روش کلی معاملهگر یا تریدر در هنگام معامله در بازارهای مالی، نظارت دارد.
بنابراین، یک سیستم معاملاتی، انواع معاملاتی که یک تریدر میتواند انجام دهد، بازارهایی که ممکن است در آنها مشارکت داشته باشد، تنظیمات ویژه یا ساختارهایی که معاملات با در نظر گرفتن آنها انجام میشود، مدیریت ریسک، قوانین مربوط به تعداد روزها یا بطور کلی تایم فریم معاملات، مدیریت معاملات و غیره را مشخص میکند.
وقتی صحبت از این موضوع میشود که یک تریدر درباره چه مواردی در روش معاملاتی خود باید احتیاط کند و محافظهکارانه عمل کند، با طیفی از موارد مختلف روبرو میگردد. برخی از سیستمهای معاملاتی یک راهنمایی ساده در رابطه با تنظیمات لازم و ریسکهای موجود ارائه میدهند و مابقی را به اختیار خود فرد واگذار میکنند. برخی دیگر جزئیات بسیار بیشتری را شامل میشوند. در ادامه درباره این قسمت بیشتر صحبت خواهیم کرد.
چرا با ایجاد سیستم معاملاتی خودمان را آزار دهیم؟
یک سیستم معاملاتی خوب، شرایطی را تعیین میکند که در آن معاملهگران بتوانند با احتمال موفقیت بالایی سود کنند و نحوه بهکار گرفتن این شرایط را نیز توضیح میدهد.
یک سیستم معاملاتی درست میتواند بیان کند که ساختارهای معاملات به چه صورتی باید باشند، چه زمانی و کجا انجام شوند و چگونه با توجه به آنها میتوان معامله کرد. همچنین چگونه و چه زمانی با توجه به یک سیستم معاملاتی باید از ترید بپرهیزید.
فرض اولیه این است:
معامله اصولی و سودده سخت است اما گرفتار دام غریزه و متحمل ضرر شدن آسان!
بدون داشتن یک سیستم معاملاتی، یک معاملهگر چگونه میتواند بفهمد کاری که انجام داده، مثمر ثمر بوده و یا صرفا به صورت شانسی سود نصیبش شده است؟ بدست آوردن دادههای معنیدار برای تشخیص اینکه آیا برنامه و سیستم معاملاتی تریدر نقشی در نتیجهای که خوب (سودده) به نظر میرسد، داشته است یا خیر، بسیار دشوار است.
به عبارت دیگر، بسیار بعید به نظر میرسد که یک معاملهگر بدون نظم و قانون، معاملهگر موفقی باشد.
اگر در رابطه با معامله و ترید تصمیم جدی دارید، لازم است حتما به فکر ایجاد یک سیستم معاملاتی باشید.
ایجاد قالب اولیه
نگهداری یک نسخه ثبت شده دقیق و با جزئیات از معاملات و سیستم معاملاتی شما از اهمیت ویژهای برخوردار است. این نسخه ثبت شده باید چیزی شبیه به یک گزارش شخصی باشد.
برخلاف آنچه اکثر افراد فعال کریپتو در توییتر ممکن است نشان دهند، برای اینکه یک طرح و قالب اولیه برای سیستم معاملاتی خود، بسازید، نیازی نیست تا یک سیستم معاملاتی را از اول ایجاد و یا بازنویسی کنید.
من دقیقا برعکس این موضوع را پیشنهاد میکنم؛ سیستم معاملاتی خود را بر پایه سیستمهای معاملاتی تریدرهای باتجربه و سودآور که روششان با اصول معاملاتی شما مطابقت داشته باشد، بسازید و سپس جزئیات آن را با توجه به اولویتهای خود تغییر دهید و به عبارتی آن را شخصیسازی کنید.
شما میتوانید هرکاری که تاکنون انجام میدادید را ادامه دهید؛ فقط شروع به ثبت معاملات کنید و روش معاملاتی خود که اکنون از آن استفاده میکنید و برایتان سودده است را به صورت قوانین مشخص و دقیقی برای خودتان بنویسید.
اما در نظر داشته باشید، ریسک این روش زیاد است، زیرا فرض میشود روش شما خوب است و مهمتر از آن، روشی است که در آن انتظار کسب سود میرود.
اگر اینطور نباشد (که به احتمال زیاد هم همین است!)، احتمالا در حال استفاده از یک سیستم معاملاتی به درد نخور هستید، اما چون چیزی را ثبت نمیکنید، متوجه نمیشوید ایراد کارتان کجاست و بنابراین نمیتوانید عملکردتان را بهبود ببخشید.
با این حال، اگر به دنبال یک سیستم معاملاتی درست باشید، اشکالات روش خود را اصلاح کرده و معاملاتی را که در یک بازه زمانی مشخص انجام دادهاید، ثبت میکنید. این یک روش منطقی است که با استفاده از آن میتوان تشخیص داد سیستم معاملاتی شما به درستی کار میکند یا نه، یا به عبارت دیگر سودده است یا با ضرر همراه است.
شما میتوانید یک الگو یا یک ساختار برای سیستم معاملاتی خود، با توجه به آنچه از دیگر معاملهگران آموختهاید، بسازید و با ثبت و نگه داشتن تاریخچه معاملاتی که انجام میدهید، به تدریج اصلاحاتی را انجام داده و سیستم معاملاتی خود را بر اساس نیازها و اولویتهای خود شخصیسازی کنید.
این معمولا چیزی است که من به معاملهگران تازهکار که نمیدانند از کجا شروع کنند و همچنین تریدرهای میانردهای که وقت زیادی را بر روی سیستمهای معاملاتیای که به معنای واقعی کلمه به درد نخور هستند، تلف کردهاند، میگویم.
فایده استفاده از قالب اولیه و کلی سیستم معاملاتی سایر تریدرها برای شروع این است که شما مجبور نیستید چیزی را از اول طراحی کنید و اگر منابع درستی را انتخاب کنید، میتوانید به تدریج سیستم معاملاتی خود را بر پایه اصول معاملاتی درستی که انتخاب کردهاید، بنا کنید.
اما این ریسک هم وجود دارد که نتوانید منابع درستی را انتخاب کنید و از سیستمهای معاملاتی تریدرهای به درد نخور استفاده کنید و سیستم معاملاتی خود را بر پایه قوانین نادرستی که آموختهاید، بسازید.
باید به دنبال تریدرهای معتبری باشید که روش معاملاتی آنها برای معاملات شما قابل اجرا باشد و همچنین روش آنها از نظر عقلی و منطقی به نظرتان درست بیاید.
بیایید خلاصهای از آنچه تاکنون گفتیم را باهم مرور کنیم:
۱. یک سیستم معاملاتی، روش یک معاملهگر برای ترید کردن را از جنبههای مختلف و با وسعت و جزئیات گسترده بررسی میکند.
۲. داشتن یک سیستم معاملاتی مفید است؛ زیرا پایبند بودن به یک روش منظم و اصولی برای انجام معاملات منجر به رسیدن به نتایج بهتری میشود.
۳. سیستمهای معاملاتی میتوانند بر اساس تجربه شخصی افراد باشند و یا با توجه به سیستمهای معاملاتی موجود، آموزههای سایر تریدرها و اعمال تغییراتی بر روی آنها یا به عبارتی شخصیسازی آنها، ایجاد شده باشند.
اما نکتهای که در تمام آنها مشترک است، فرض سودده بودن آنهاست. یعنی یک سیستم معاملاتی با هر روشی هم که نوشته شده باشد، باید پیش فرض سودده بودن را داشته باشد.
واضح است؟
حالا بیایید در مورد اینکه یک سیستم معاملاتی اساسا چیست، صحبت کنیم.
مقدمات کار با یک سیستم معاملاتی
یک سیستم معاملاتی چه شکلی است و چه پارامترهایی را برای ساخت یک سیستم معاملاتی باید در نظر بگیریم؟
در ادامه من سیستم معاملاتی خودم را تشریح میکنم.
در نظر داشته باشید، هدف این مقاله تریدرهای تازهکار هستند. مطالب عنوان شده در اینجا نیز برای ساخت سیستمهای معاملاتی پیشرفته مناسب نیستند و فقط به این منظور ارائه شدهاند که یک چارچوب کلی به شما بدهند.
اینکه شما چقدر انسان انعطاف پذیری هستید و چقدر قابلیت ریسک کردن دارید، چگونه میتوانید برای خود چارچوب تعیین کنید، تمام اینها به اولویتهای شما برمیگردد. این سیستم شماست.
نکتهای که در اینجا به آن اشاره خواهم کرد این است که بسیاری از معاملهگران خوب که من تاکنون با آنها صحبت کردهام با در نظر گرفتن قوانین سفت و سخت کار خود را شروع کردهاند و سپس به تدریج که تجربهشان بیشتر شده، دامنه اختیارات خود را وسیعتر و محدودیتهای خود را کمتر کردهاند. این یک رویکرد معقول و منطقی است که خود من هم از آن پیروی کردم.
چه نوع معاملهگری هستید و سبک معاملاتی شما چیست؟
نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که نباید خود را در برخی از دستهبندیهای منحصر به فرد و خاص مانند معاملهگران اسکالپر، سوئینگی و .. قرار دهید.
باید بتوانید تقریبا توصیف کنید که قصد انجام چه نوع معاملاتی را دارید، تایم فریم یا همان بازه زمانی که قصد دارید با آن کار کنید را مشخص کنید، و مدت زمانی که حاضرید برای نتیجه دادن یک معامله منتظر بمانید را مشخص کنید.
معاملات اسکالپی، سوئینگی و غیره همه به معنای نوسانگیری در معاملات هستند و تفاوت آنها در تایم فریمی است که تریدرها با آنها کار میکنند. برای مثال، معاملهگران اسکالپی فقط در تایمفریم یک ساعته یا چهار ساعته کار میکنند و به اصطلاح نوسانگیری روزانه انجام میدهند، تریدر سوئینگی معمولا در تایم فریم روزانه و به صورت میان مدت کار میکند.
به عنوان مثال: من میتوانم راجع به اینکه چه نوع معاملهگری هستم بگویم. در درجه اول تریدری هستم که در بازه زمانی یک روزه معامله میکنم. روش معاملاتی من به این صورت است که با استفاده از سطوح حمایتی و مقاومتی، ترید میکنم. در نقاط تغییر روند مشخص، با تعیین دقیق ریسک، وارد یک معامله میشوم. بر اساس سیستم معاملاتیای که من از آن استفاده میکنم تمایلی ندارم تا معاملات خودم را بیش از دو روز باز نگه دارم.
این چیزی است که برای من کار میکند و تا حالا به درد من خورده است.
شما ممکن است کاملا متفاوت باشید. ممکن است یک معاملهگر باسابقه باشید که بطور دقیق نگران نقاط ورود به یک معامله نباشید و ممکن است از یک اندیکاتور استفاده کنید که به شما بگوید که چه موقع وارد و چه موقع خارج شوید. ممکن است شما به نقاطی که تغییر روند در آنها اتفاق میافتد توجهی نکنید و فقط بخواهید با دنبال کردن بخشی از یک روند افزایشی، سود بگیرید. یا اینکه ممکن است تریدری باشید که بخواهید معاملات خود را برای هفتهها و ماهها باز نگه دارید و به اصطلاح هدفتان از ترید کردن، به صورت میانمدت و بلند مدت باشد.
در اینجا نکاتی وجود دارد که ممکن است بخواهید برای توصیف خود و همچنین سبک معاملاتی خود، آنها را در نظر بگیرید:
۱. کار کردن در کدام بازه زمانی برای شما بهتر است و راحتتر و بهتر میتوانید با آن کار کنید؟
۲. آیا میتوانید معاملات خود را با هدف انتظارهای طولانیمدت ایجاد کرده و نگهدارید؟
۳. آیا میتوانید روزها و هفتهها منتظر بمانید تا روند بزرگتری را دنبال کنید؟ یا ترجیح میدهید ناخنکی به بازار زده و از بخشی از روند و با تعداد دفعات بیشتر سود بگیرید؟
۴. چه تعداد معامله را میتوانید بدون خارج شدن از حالت ترید اسکالپی، انجام دهید؟ آیا میتوانید برای انجام معاملات در بازه زمانی کمتر از یک روز نظم داشته باشید یا نیاز دارید خود را در بازههای زمانی بالاتر محدود کنید؟
من مطمئنم که در هر صورت شما از اصول خود منحرف میشوید و نمیتواند به تمام قوانینی که در سیستم معاملاتی برای خود در نظر گرفتید، پایبند باشید.
سه نکته اضافی
اول، اگر خیلی شانس بیاورید فقط میتوانید تشخیص دهید، چه ساختار و سیستم معاملاتیای برای شما خوب است و جواب میدهد. اگر علاقه بیشتری دارید که به نمودارها در تایم فریمهای پایین نگاه کنید و بهتر آنها را تحلیل میکنید، ممکن است به نظرتان بیاید که شما یک معاملهگر اسکالپی (نوسانگیری از بازار در بازه زمانی یک روزه) هستید. اما ممکن است نقطه قوت اصلی شما در جای دیگری باشد و شما نتوانسته باشید آن را درست تشخیص دهید.
حتی این مرحله ابتدایی که سبک معاملاتی شما را توضیح میدهد یک بخش مهم از سیستم معاملاتی شما خواهد بود. به عنوان مثال، اگر شما تشخیص دهید، معاملهگری هستید که در بازههای زمانی بالا بهتر کار میکنید و نموداری که به آن نگاه میکنید چیزی نشان ندهد، لازم نیست و نباید تایمفریمهای پایینتر را نگاه کنید و از سیستم معاملاتی خود سرپیچی کنید تا ببینید که آیا در بازههای زمانی پایینتر امکان وارد شدن به آن معامله وجود دارد یا خیر.
دوم، در پاسخ به چنین سوالاتی امکان دارد بیش از یک پاسخ وجود داشته باشد. سبک معاملاتی شما لازم نیست حتما ۱۰۰ درصد ثابت باشد (هرچند ثابت بودن سبک معاملاتی به ویژه در آغاز کار و برای معاملهگران تازهکار میتواند بسیار مفید و کمککننده باشد).
به عنوان مثال، بسیاری از معاملهگرانی که به صورت میانمدت ترید میکنند (تریدهای میانمدت از چند هفته تا چند ماه طول میکشد)، میتوانند با استفاده از تکنیکهایی که بلدند و فقط با کم کردن تایمفریم به صورت اسکالپی یعنی در بازه زمانی کوتاهمدت که معمولا یک روزه است نیز با موفقیت ترید کنند.
با توجه به تمام چیزهایی که تا اینجا گفته شد، بهتر است در ابتدا با یک ساختار قوی و محکم و بدون انعطاف کار خود را شروع کنیم و سپس با گذشت زمان، آن را بازتر کرده و محدودیتهای آن را کم کنیم.
سوم، یکی از مزایای مشخص شدن ورود و خروج دقیق به یک معامله این است که شما میتوانید تشخیص دهید چه زمانی معامله نکنید. سرمایه و پول زیادی بخاطر انجام معاملات نادرست از بین میرود.
مدیریت ریسک
عواملی وجود دارند که در بخش مدیریت ریسک یک سیستم معاملاتی باید در نظر گرفته شوند:
۱. چه مقدار سرمایه میتوانید برای انجام معاملات خود اختصاص دهید؟ آیا میتوانید از نظر مالی و روانی، تصور کنید تمام این سرمایهای را که به این کار اختصاص دادهاید، از دست بدهید؟
۲. مقدار ریسکی که میخواهید برای هر ترید در نظر بگیرید چقدر است؟ (معمولا به صورت درصدی بیان میشود). چه عواملی، این مقدار ریسکی که در نظر گرفتهاید را تغییر داده و بالا و پایین میکنند؟ برای مثال کیفیت برنامهریزی و سیستم معاملاتی شما، تعداد دفعات موفقیت و شکست.
۳. اگر سرمایهتان کم شود و با ضرر روبرو شوید، چه واکنشی دارید و چه پاسخی به خود میدهید؟ در مورد معاملاتی که بطور متوالی در آنها شکست میخورید و با ضرر مواجه میشوید، چطور؟ واکنش شما در برابر آنها چیست؟ آیا ریسک خود را برای هر معامله تعیین میکنید؟ نوع معاملهای که میخواهید انجام دهید را تعیین میکنید؟ یا اصلا هیچ کاری انجام نمیدهید؟
۴. آیا نرخ موفقیت شما میتواند قوانین و اصولی که برای سیستم معاملاتی خود در نظر گرفتید را برآورده کند و برعکس؟
۵. محدودیتهای ریسک شما در برابر بازههای زمانی (تایم فریمهای) متفاوت چگونه است؟ حد ریسک شما چقدر است؟ حد ریسک شما در بازههای زمانی روزانه/ هفتگی/ ماهیانه به چه صورت است؟
پاسخ دقیق و روشن به سوالات بالا میتواند به شما کمک کند تا پایه محکمی برای سیستم معاملاتی خود بسازید.
نکته دیگری که در رابطه با مدیریت ریسک لازم است اضافه کنم این است که اگر تازهکار هستید، ارزش این را دارد که برای شروع و تا مدتی کاملا محافظهکارانه عمل کنید.
مقدار ریسک ۰.۵ تا ۱ درصد برای هر ترید با رعایت نسبت پاداش به ریسک حداقل ۲ به ۱ منطقی و معقول است. (یعنی نقطه ورورد، توقف ضرر و هدف به صورت دلخواه انتخاب نمیشوند بلکه بر اساس محاسبات و ساختارهای منطقی و حسابشده هستند).
نقاط ورود و خروج
نقطه ورود مناسب به یک معامله یکی از مهمترین بخشها در سیستمهای معاملاتی است. نقطه ورود مشخص میکند، تحت چه شرایطی شما حاضرید پولی را که به زحمت بدست آوردهاید در معرض خطر ترید کردن قرار دهید.
پیدا کردن نقطه ورود و خروج مناسب، یکی از بخشهای سیستم معاملاتی است که قابلیت شخصیسازی در آن وجود دارد.
برخی از تریدرها، شرایط سفت و سختی برای پیدا کردن نقطه ورود مناسب دارند، در حالی که برخی دیگر، تنها چند عامل را برای ورود به یک معامله در نظر گرفته و همانها را کافی میدانند.
به هر حال نمیتوان هیچ روش درست منحصر به فردی برای آن در نظر گرفت، اما همانطور که در بالا و سایر بخشها هم به آن اشاره کردم، بیشتر تریدرهای خوبی که من تا حالا با آنها صحبت کردهام، وقتی تازهکار بودند، به شدت بر روی اصول مشخص و محدودی معامله میکردند و به مرور زمان و به تدریج که حرفهایتر شدند، محدودیتهای خود را کمتر کرده و به اصطلاح دست خود را بازتر گذاشتند.
در اینجا عواملی وجود دارد که برای ورود مناسب به یک معامله باید در نظر گرفته شود:
۱. چه نشانههایی در تحلیل خود ببینید وارد یک معامله میشوید و یا بطور کلی برای ورود به یک معامله چه عواملی را در نظر میگیرید؟
به عنوان مثال، سطوح حمایت و مقاومت، نواحی انباشتی و نوسانی، الگوهای نموداری، قیمتی که بالا یا پایین یک میانگین حرکت مشخص بسته شود. برای همین بهتر است نسبت به تشخیص نقطه ورود مناسب دقیق و سختگیرانه عمل کنید.
اگر من نمودار قیمتی یک ارز را چند دقیقه نگاه کنم و با ساختار معاملاتیام برای ورود مطابقت نداشته باشد، از آن نمودار عبور میکنم و اصراری برای پیدا کردن نقطه ورود مناسب برای معامله آن نخواهم داشت. نکتهای که باید به آن توجه کرد این است که باید بپذیرید نگاه کردن و بررسی کردن نمودار و بعد رسیدن به این نتیجه که نباید معاملهای انجام داد، که اتفاقا خیلی از اوقات هم اتفاق میافتد طبیعی است و هیچ اشکالی ندارد. اینکه مطابق با سیستم معاملاتی خود پیش بروید، ارزش انتظار کشیدن را دارد.
۲. ویژگیهای معین ساختار معاملاتی شما که تریدهای خود را بر اساس آنها انجام میدهید، کدام است؟ آیا میتوانید طرح ایدهآل خود را در Paint بکشید و سپس آن را در یک نمودار قیمتی مشخص کنید؟ انجام این کار بسیار مهم است!
توصیه میکنم که یک مثال که هم شامل یک طرح کلی شود و هم نمودار را به عنوان مرجع برای خود داشته باشید. میدانید اگر معاملاتی که در واقعیت انجام میدهید هیچ شباهتی به آنچه به صورت طرح کلی سیستم معاملاتی برای خود در نظر گرفتید نداشته باشد، شما مانند یک احمق رفتار کرده و معامله کردهاید.
۳. از چه تایم فریمهایی برای تشخیص و اصلاح ساختاری که در آنها معامله میکنید، استفاده خواهید کرد؟ آیا یک سیستم معاملاتی مشخص برای همه بازههای زمانی (تایم فریم) قابل استفاده است؟ آیا یک ساختار حتما باید در یک تایم فرم بالا قابل مشاهده باشد تا بتوان از آن برای انجام معاملات استفاده کرد؟
۴. اگر قیمت با توجه به ساختار شما به مقداری که برای ورود در نظر گرفته بودید رسید، نقطه ورود یا به اصطلاح ماشهچکانی شما چه هنگام خواهد بود؟ آیا ورود شما به صورت سفارش محدود خواهد بود یا سفارش بازار؟ از چه ساختاری برای قرار دادن سفارش خود استفاده میکنید؟ آیا ورود شما به صورت پلهای خواهد بود و یا فقط یک سطح قیمت مشخص را برای ورود در نظر میگیرید؟
اگر حالت دوم را در نظر میگیرید، یعنی فقط یک قیمت مشخص را برای ورود تعیین میکنید، آن قیمت چگونه تعیین میشود و چه ویژگیهایی باید داشته باشد تا بتواند ورود شما به بازار را تایید کند، برای مثال، در تایم فریم ۱ ساعته (H1)، سیستم معاملاتی ممکن است به این صورت باشد که اگر قیمت، بالای ناحیه مقاومتی قرار داشت، اقدام به خرید کرده و وارد شوید و اگر در تایم فریم ۴ ساعته (H4)، پایینتر از ناحیه مقاومتی قرار گرفت میتوان اقدام به فروشش کرد.
۵. چگونه میتوان به صورت دقیق تعیین کرد چه زمانی و بر روی چه قیمتی از یک معامله خارج شد؟ آیا ورود و خروج به یک معامله برای شما، به این صورت است که در ابتدای یک محدوده وارد شده و در انتهای آن خارج میشوید یا خارج شدن از یک معامله در سیستم معاملاتی شما بر اساس احتیاط و به عبارتی محافطهکارانه است؟ از کدام ساختارها بطور معمول برای تعیین نقطه خروج مناسب استفاده میکنید؟
بطور مثال، نزدیکترین سطوح حمایت و مقاومت، نقدینگیای که به صورت نقاط نوسانی عمیق در بازار مشخص میشوند، برخی از سطوح اصلاحی یا انباشتی؛ آیا نقطه خروج مناسبی که برای خود تعیین میکنید بر اساس یک ساختار، سطح قیمت مشخصی است یا بر اساس اندیکاتورها یا ساختارهای مشخصی از قیمت است و یا بر اساس سایر ساختارها؟
این بخش را میتوان به صورت بیانتها ادامه داد. دهها نکته دقیق و ظریف وجود دارد که میتوان برای یک سیستم معاملاتی در نظر گرفت. باید حواستان باشد خودتان را در این مرحله غرق نکنید و سعی کنید سیستم معاملاتی شما فقط اصول اولیه که در اینجا به آنها اشاره شد را در بر بگیرد.
در اصل، برای ایجاد یک ساختار اولیه و پایه و اساس آن، بخش ورود به بازار سیستم معاملاتی شما باید بگوید که میتوانید وارد کدام معامله شوید، چه شرطهایی باید برآورده شود تا بتوانید وارد یک ترید شوید، چگونه یک معامله باز کنید و چگونه و چه زمانی از آن خارج شوید.
اصل مهمی که لازم است به آن توجه کرده و آن را در نظر بگیرید این است که این پارامترها بر اساس معیارهای واضحی که از قبل در سیستم معاملاتی شما، به صورت دقیق مشخص شدهاند، تعیین میشود.
مدیریت معاملات
برخلاف آنچه در افسانهها و داستانهای توییتری به آن اشاره میشود، مدیریت معاملات و ترید، در شرایطی استفاده میشود که بسیاری از معاملات خوب ما که انتظار سودده بودن از آنها را داشتیم، رو به نابودی رفته و با شکست مواجه میشوند.
به عبارت دیگر، یکی از سختترین بخشها، مدیریت معاملات انجام نشده و در واقع در زمانی است که معاملات باز داریم و قبل از اینکه به استاپ لاس یا هدف تعیین شده برای آنها برسند، است.
غرق شدن در معاملات، خارج شدن از یک ترید قبل از اینکه به هدفی که برای آن در نظر گرفته بودیم برسد، حرکت دادن نقطهای که برای حد ضرر یا استاپ لاس تعیین کردیم و چنین مواردی نشانههایی از مدیریت نادرست و به درد نخور است که میتواند منجر به هزینه دادن و ایجاد ضرر در سرمایه شما شود.
در اینجا عواملی وجود دارد که در مدیریت ترید در یک سیستم معاملاتی باید به آنها توجه کرد و در نظرشان گرفت:
۱. آیا معاملات باز خود را دائما زیر نظر دارید یا باتوجه به اینکه بر اساس سیستم معاملاتی خود، تارگت و حد ضرر خود را در هر معامله مشخص کردهاید، آنها را به حال خود رها میکنید تا بر اساس همان پارامترهایی که تعیین کردهاید، انجام شوند؟
۲. از چه بازه زمانی یا همان تایم فریمی برای مدیریت تریدهای خود استفاده میکنید؟ چگونه این تایم فریم میتواند با تایم فریمی که در آن معاملات خود را انجام میدهید مطابقت داشته باشد؟ برای مثال، آیا وقتی در تایم فریم ۱ ساعته معاملات خود را انجام میدهید، برای مدیریت آن، تایم فریم خود را به صورت هفتگی تنظیم کردهاید؟ (من امیدوارم اینگونه نباشد) و پیشنهاد من بطور کلی این است که مدیریت هر ترید خود را دقیقا در تایم فریمی که آن ترید را انجام دادهاید، اجرا کنید.
برای مثال برای معاملاتی که در تایم فریم یک ساعته انجام دادهاید، مدیریت و رسیدگی به آن را نیز بر اساس همان تایم فریم انجام دهید و اگر در تایم فریم روزانه تریدی انجام دادهاید، مدیریت آن را نیز در همان تایم فریم روزانه انجام دهید.
۳. تحت چه شرایطی این امکان را برای خود قائل میشوید که استاپ لاس یا حد ضرر خود را جابجا کنید؟ آیا اصلا میتوانید حد ضرری که از ابتدا برای خود تعیین کردهاید را تغییر دهید تا ریسک معامله خود را با استفاده از آن افزایش یا کاهش دهید؟ تحت چه شرایطی و حرکت قیمت چگونه باید باشد تا بتواند شما را بر اساس سیستم معاملاتیای که به آن پایبند هستید، مجاب کند تا حد ضرر خود را برای کم کردن ضرر یا سود بیشتر و کمتر، جابهجا کنید؟
برای مثال، آیا مشاهده کندل جهشی (Impulse) در جهتی که ترید میکنید، با مقدار ریسک معینی که حاضرید برای آن ترید قبول کنید، میتواند شما را مجاب کند، حد ضرر خود را جابجا کنید؟ (کندل Impulse به شمعهای صعودی قوی در روند صعودی یا شمعهای نزولی قوی در روند نزولی گفته میشود).
۴. تحت چه شرایطی، حاضرید تارگتی که برای سود خود برای یک ترید مشخص کردهاید را جابجا کنید؟ رفتار قیمتی به چه صورتی باید باشد تا شما را مجاب کند تا ترید خود را زودتر از موعد ببندید یا از آن طرف اجازه دهید ترید شما فراتر از چیزی که برای آن برنامهریزی کرده بودید باز بماند؟
۵. آیا با توجه به سیستم معاملاتیای که برای خودتان در نظر گرفتید، امکان استفاده از اهرمها در معاملات شما وجود دارد؟ چه شرایطی باید فراهم شود تا استفاده از چنین امکاناتی را برای شما تضمین کند؟
۶. آیا روند اصلی که باتوجه به بالاترین تایم فریم (HTF) رسم میشود، در نحوه مدیریت شما برای یک معاملهای که به صورت روزانه وارد آن شدهاید، تاثیر دارد؟
اگر چنین است، اولا اینکه بالاترین تایم فریم مورد استفاده برای شما چگونه شکل گرفته است و بر چه اساسی است؛ ثانیا تحت چه شرایطی این بالاترین تایم فریمی که به عنوان ساختار اصلی برای خود انتخاب کردهاید، اعتبارش را از دست میدهد و ثالثا، چگونه بر روی مدیریت سرمایه شما تاثیر میگذارد؟
این یکی دیگر از بخشهایی است که میتوان سالها درباره آن صحبت کرد.
نکته مهمی که باید حتما به آن توجه کرد این است که شما باید در ثبت معاملات خود بسیار دقیق و وسواسی عمل کنید؛ بهترین نکات در رابطه با مدیریت سرمایه، از تجربیات شخصی خود شما میتواند بدست آید.
اگر دائما با معاملاتی درگیر میشوید که پس از خروج شما از آن معامله، به موفقیت رسیده و رشد میکنند، در اینصورت شما نیاز خواهید داشت استراتژی مدیریت سرمایه خود را کمی تغییر داده و انعطافپذیرتر کنید.
از طرف دیگر، اگر بیشتر معاملات شما رشد قابل توجهی میکنند، اما به دلیل اینکه به هدفی که شما برای آنها پیشبینی کردهاید برخورد نمیکنند و بازگشته و با ضرر از آن خارج میشوید، بازهم لازم است استراتژی مدیریت سرمایه خود را تغییر داده و اهداف واقعیتری را برای خود در نظر بگیرید که سودآوری بهتری برایتان داشته باشند.
ثبت معاملات و دنبال کردن نکات دقیق و ظریف
نکتهای که باید بسیار واضح باشد این است که یک سیستم معاملاتی خوب بدون وجود عادتهای ثبت و ضبط کردن معاملات، امکانپذیر نیست.
یک نمونه معاملات ثبت شده برای تازهکارها
گزارش معاملات انجام شده و ثبت و نگهداری آنها ، میتواند برای هر معاملهگر شامل موارد متفاوتی باشد و پارامترهای متنوعی را در بر بگیرد. اما حداقل پارامترهایی که باید در هر گزارش مربوط به هر معامله آنها را ثبت کرد به صورت زیر است:
- زمان و تاریخ دقیق انجام معامله
- تصویری از تنظیمات
- جهت معامله (موقعیت خرید یا فروش)
- درصد ریسک
- دلیل ورود به معامله
- نسبت ریسک به پاداش
- قیمت ورود
- مقدار حد ضرر
- هدف قیمت
- آیا من بر اساس برنامه خود این معامله را انجام دادم؟ (بله/خیر)
- یادداشتهای مربوط به مدیریت معاملات (برای مثال، جابجا کردن قیمتی که برای حد ضرر تعیین کردیم و یا خارج شدن از یک معامله قبل از رسیدن آن به قیمتی که برای هدف آن تعیین کرده بودیم)
- نتایج: (درصد سود و ضرر و ..)
- احساسی که هنگام انجام آن معامله داشتیم.
- بازخورد و نتیجهای که میتوانیم از این ترید برای خود داشته باشیم.
با وجود ثبت این موارد، آنچه با گذشت زمان متوجه خواهید شد، نکات ظریف و حساسی است که در معاملات و رفتار شما هنگام معامله تاثیر زیادی خواهد داشت.
برای مثال، ممکن است در روزهای خاصی از هفته در مقایسه با سایر روزها، عملکرد بهتری داشته باشید. احتمال دارد در بخشهای خاصی نسبت به سایر بخشها بتوانید بهتر عمل کنید. ممکن است گرایشهای فصلی داشته باشید، برای مثال در یک بازه زمانی طولانی عملکرد بسیار خوبی در تریدهای خود داشته باشید و در یک بازه زمانی طولانی عملکرد نامناسب.
ممکن است متوجه شوید الگوهای خاصی از یک سیستم معاملاتی بیشتر از سایرین، هم در تعداد دفعات و هم در بازههای زمانی در تریدها تکرار شده است. ممکن است بفهمید که در ساختارهای معاملاتی خاصی، انتظار سود بیشتری وجود دارد و در مقابل ریسک بالاتری هم نسبت به سایرین وجود دارد.
احتمالا میتوانید تشخیص دهید اتفاقات و رویدادهای مختلف هرکدام چه تاثیری در بازار دارند و هنگام وقوع آنها باید وارد معامله شد یا باید از آن بازار دوری کرد.
امکانات و نتایج مثبتی که ثبت کردن معاملات به صورت دقیق و با جزئیات میتواند برای معاملهگران داشته باشد، بیپایان است و میتواند تاثیر بسیار زیادی بر روی عملکرد معاملهگر داشته باشد.
تنها راه تشخیص مواردی که در بالا به آنها اشاره شد، ثبت دقیق سوابق مربوط به معاملات با جزئیات و سپس مطالعه و بررسی این اسناد ثبت شده است.
بازار، کیفپول و سفارشات
پس از اینکه بر روی یک پلتفرم مبادلهی رمزارزی عملیات تایید هویت شما به پایان رسید، میتوانید تجارت رمزارزی را آغاز نمایید، اما به یاد داشته باشید که برای شروع کار حداقل نیاز دارید که مقداری رمزارز به حساب خود واریز کرده باشید. اگر در حال حاضر مالک رمزارزهای معروفی همچون بیتکوین کش(BCH)، اتریوم(ETH) یا بیتکوین(BTC) هستید، میتوانید با واریز مقدار کمی از آنها به حساب کاربری خود در صرافی رمزارزی، فرایند مبادلهی رمزارزها را شروع کنید. البته برخی از صرافیهای رمزارزی معتبر به کاربران خود اجازه میدهند که به صورت مستقیم، با استفاده از پولهای فیات خود اقدام به خرید رمزارز نمایند.
یکی از بخشهایی که کاربران تازه وارد باید به آن توجه داشته باشند، فعال نمودن قابلیت two-factor authentication(تایید هویت دو مرحلهای) میباشد. این بخش در بسیاری از پلتفرمهای معتبر وجود دارد و به کاربران اجازه میدهد تا با فعالسازی لایهی دوم حفاظتی بر روی حساب کاربری، از هک شدن و سرقت داراییهای رمزارزی جلوگیری به عمل آید.
در صرافیهای رمزارزی معمولا بخشهایی با نام بازارها(Markets)، کیفپولها(Wallets)، تنظیمات(Settings)، حساب کاربری(Profile) و سفارشات(Orders) وجود دارد.
گزینهی «بازارها» اغلب کاربر ره به بخشهایی راهنمایی میکند که در آن میتوانند جفتهای معاملاتی(Tradeing Pairs) را مشاهده کرد و اقدام به تجارت رمزارزی کنند.
بخش «کیفپولها» تمامی کیفپولهای رمزارزی معتبر و قابل پشتیبانی توسط صرافی را به کاربران نشان میدهد. شما میتوانید با استفاده از این کیفپولها اقدام به دریافت یا سپردهگذاری داراییهای رمزارزی خود کنید. معمولا کاربران در بخش «کیفپولها» میتوانند پرداختها و دریافتهای در حال پردازش خود را مشاهده کنند و از این راه بر روی تایید تراکنش خود نظارت داشته باشند.
بخشهای «تنظیمات و حساب کاربری» نیز به کاربران اجازه میدهند تا برخی تنظیمات از جمله فعالسازی قابلیت تایید هویت دو مرحلهای، اطلاعات تکمیلی، ایمیل و دیگر دادههای مهم مربوط به حساب را بررسی کرده یا تغییر دهند. این بخش شامل اطلاعاتی مهمی از جمله رمز عبور، کلیدهای API، تنظیمات رابط کاربری، لیست IPهای قابل اعتماد و دیگر موارد بسیار کاربردی میباشد. بخش «تنظیمات و حساب کاربری» پلتفرمهای مبادلهی رمزارزی همچنین به شما اعلام میکند که آیا حساب کاربری مذکور تایید شده تا خیر؛ در این بخش همچنین میتواند میزان حد مجاز دارایی قابل برداشت(withdrawal limit) در هر مرحله را نیز مشاهده نمود.
در بخش «سفارشات» کاربران میتوانند میتوانند سفارش خرید رمزارز خود را مشاهده کنند و از تکمیل و یا عدم خرید هرگونه رمزارز آگاه شوند. در برخی موارد ممکن است که شما یک سفارش خرید به ثبت برسانید اما پس از رسیدن ارزش یک رمزارز به آن حد، فرایند خرید انجام نشود. این امر طبیعی است و معمولا زمانی رخ میدهد که موجودی حساب کاربری شما کمتر از مقدار لازم برای انجام فرایند خرید میباشد. برای رفع این مشکل تنها کافیست تا رمزارز یا ارز فیات مورد نیاز برای انجام سفارش خرید را به حساب کاربری خود در صرافی، واریز نمایید. در برخی موارد نیز صرافی بدون نیاز به واریز مابقی رمزارز لازم برای انجام سفارش، اقدام به تکمیل سفارشات میکند و معمولا یک چهارم یا بخشی از سفارش خرید کاربر را پردازش کرده و اقدام به خرید مقدار کمتری میکند.
روند قرار دادن یک سفارش در صرافیهای رمزارزی(سفارش خرید و یا سفارش فروش) کاملا بصری است. به این معنی که اگر قصد فروش ۱۰ اتریوم و دریافت دلار در یک صرافی رمزارزی را دارید، معمولا میتوانید قسمتهایی را مشاهده کنید که با نام «سفارش نوع محدود(Order Type که به صورت پیشفرض فعال هستند)» یا «سفارشات شرطی(Conditional Order)» فعال هستند.
در صورت استفاده از سفارشات نوع محدود، خرید و فروش زمانی رخ میدهد که یک شرط خاص در این سفارش برقرار باشد. توصیه میشود که افراد تازهکار برای شروع مبادلهی رمزارزی از این گزینه استفاده نمایند.
در صفحهی «مقدار(یا Quantity)» میتوانید ۱۰ اتریوم یا مقدار رمزارز مدنظر خود را در جهت خرید یا فروش وارد نمایید. پس از این مرحله نیز نوبت به انتخاب قیمت مد نظر برای فروش اتریوم یا یک سفارش محدود که شامل چند انتخاب است، میرسد. کاربر میتواند دارایی خود را در ازای قیمت «پیشنهادی(Bid)» بفروش برساند، که معمولا بالاترین قیمت ارائه شده توسط صرافی در ازای رمزارزهای شماست. در مقابل قیمت پیشنهادی نیز قیمت «درخواستی(Ask)» وجود دارد که نشان دهندهی پایینترین قیمت ارائه شده توسط بازار برای خرید رمزارز شما میباشد. این قیمتها به صورت لحظهای هستند و ممکن است در چند دقیقه یکبار و حتی سریعتر، بروزرسانی شده و تغییر یابند.
آخرین گزینه نیز قیمت «نهایی(last)» میباشد که اساسا قیمت آخرین مبادلات را اعلام میکند. البته کاربران میتوانند این ارقام را به هر عددی که مد نظر دارند تغییر دهند، اما به طور معمول تجار تازهکار باید از بین این سه گزینه یکی را انتخاب کرده و یا قیمتهای نزدیک به آنها را انتخاب نمایند.
پس از انتخاب نوع سفارش، مقدار و قیمت مورد نظر، صرافی کارمزد انجام تراکنش را به شما نشان خواهد داد که شامل کارمزد دریافتی توسط صرافی برای مبادلهی رمزارزهای شماست. در نهایت کاربر میتواند بر روی سفارش خود را بر روی گزینهی «اجبار زمانی(Time In Force)» تنظیم نماید که معمولا به صورت پیشفرض در حالت «Good Until Canceled» قرار دارد و سفارش تا زمانی که ملغی نشود، پابرجا خواهد بود. کاربر میتواند با فعال سازی این گزینه یک زمان مشخص را تعیین نماید، و در صورتی که قبل از پایان این زمان خرید یا فروش انجام نشود، سفارش فوق از لیست سفارشات کاربر حذف خواهد شد.
صفحهی «بازارها» احتمالا باید شامل موارد دیگری از جمله تمام انتخابهای موجود برا سفارش از جمله سفارشات فعلی بازار، تاریخچه کلی، و تاریخچهی مبادلات کاربر نیز باشد.
ممکن است در این صفحه یک نمودار عمقی(نموداری که اطلاعات بیشتری و تخصصیتری در اختیار کاربران قرار میدهد) نیز وجود داشته باشد که یک تجسم گرافیکی و دیداری از دفتر سفارشات فعلی بازار(current market order book)، یک گزارش نوشتاری از دفاتر سفارش و همچنین یک نمودار مبادلهی قابل تنظیم از عملکرد و تغییرات قیمت رمزارزها، ارائه میکند. دفاتر سفارش و نمودارهای مربوطه معمولا به صورت پیشفرض به دورههای زمانی خاصی تقسیمبندی شدهاند که به کاربران این امکان را میدهد با نگاهی به آنها، یک بینش کلی نسبت به وضعیت فعلی بازار یا صعودی و نزولی بودند روند تغییرات قیمت رمزارزها را بدست آورند.
نمودارها، ابزارها و شاخصها
از آنجایی که نمودارها میتوانند روند تغییرات قیمت و عملکرد یک رمزارز را نشان دهند، برخی ابزارهای نموداری ارائه شده توسط صرافیهای رمزارزی، میتوانند در پیشبینی کوتاه مدت و بلند مدت این تغییرات و تحرکات به کاربران کمک کنند.
پس از آشنایی با یک صرافی رمزارزی و انجام چندین مبادلهی ساده، ممکن است که تمایل داشته باشید تا در رابطه با برخی شاخصهای فنی یا ابزارهای نموداری اطلاعات بیشتری کسب کنید. به عنوان مثال، شاخص قدرت نسبی(Relative Strength Index یا RSI) هم سرعت و هم قدرت نوسان در قیمتهای بازار را اندازهگیری میکند. شاخص RSI در مورد اینکه آیا در بازار «فروش بیش از حد( oversold)» یا «خرید بیش از حد(overbought)» رخ داده است، اطلاعاتی به تجار ارائه میکند. (منظور از خرید و فروش بیش از حد، تغییرات قیمتی است که به واسطهی عرضه و تقاضا در بازارهای رمزارزی رخ میدهد).
شاخص دیگری که مختصرا به معرفی آن میپردازیم، شاخص تغییرات تصادفی(Stochastic Indicator) میباشد که تغییرات و حرکات فعلی بازار را اندازهگیری کرده و اطلاعات مربوط به نقاط حمایتی و مقاومت یک دارایی دیجیتال را جمعآوری میکند.
شاخص دیگری که دارای دو نوسانگر میباشد، شاخص همگرایی/انجراف متوسط حرکت(MACd) نامیده میشود. این شاخص بخصوص دارای دو میانگین نمایی تغییرات است که از آنها برای ردیابی تغییرات لحظهای استفاده میکند. در حقیقت این سه شاخص فنی اغلب در نمودارها به شکلی مشابه قرار داده میشوند و در جهتهای مختلفی حرکت میکنند.
مرحلهی بعدی پس از یادگیری کامل نمودارهای لحظهای، یادگیری تحرکات متوسط(Moving Averages) میباشد. در نمودارهای مختلف شاخصهای متوسط حرکت مختلفی وجود دارد؛ به عنوان مثال میتواند از شاخص «حرکت نمایی متوسط(EMA)» و یا «حرکت نمایی ساده(SMA)» یاد کرد.
شاخصهای متوسط حرکت از یک سری چهارچوبهای زمانی در دفاتر سفارش اطلاعات جمعآوری میکنند تا یک تصویر تجسمی و قابل فهم در رابطه با روند تغییرات کوتاه مدت و بلند مدت را ارائه نمایند. با استفاده از آمار مربوط به مبادلات میتواند شاخصهای متوسط حرکت را به دورههای زمانی و یا دادههای خاصی محدود کرد. مثلا کاربران میتوانند با ایجاد یک نمودار روند تغییرات متوسط، میتوانند به آمار و نمودارهای مربوط به تغییرات متوسط ۵۰، ۱۰۰ و یا ۲۰۰ روز گذشته دسترسی پیدا کنند.
نوسانگرهای لحظهای و خطوط روند تغییرات متوسط به نوعی مبانی تحلیل فنی پایه محسوب میشوند و ابزارهای پیشرفتهتر و بیشتری همچون Bollinger Bands، موسانگرهای Aroon، ATR bands و trailing stops، fractals، میانهها و نسبتهای فیبوناچی وجود دارد.
برای مبادلات ساده نیازی به درک نمودارهای فنی نیست
وقتی که اطلاعات کافی در مورد نحوهی پرداخت و برداشت از صرافیهای رمزارزی و همچنین مبانی پایهی مبادلهی رمزارزها را یاد گرفتید، میتوان گفت که برای انجام مبادلهی رمزارزی و تبدیل دارایی خود دیگر به چیزی نیاز ندارید. در اختیار داشتن یک کیفپول رمزارزی برای ارسال دارایی یا ذخیرهی بلند مدت آنها ایدهی بسیار خوبی است. با داشتن یک کیفپول رمزارزی کاربر میتواند به راحتی کنترل کلید خصوصی خود را بدست گرفته و هرزمان که لازم باشد اقدام به مبادلهی رمزارزهای خود بکند.
در نهایت باید گفت که تجارت و مبادلهی رمزارزها بسیار ساده است و پس از چندبار امتحان کردن گزینههای مختلف و سروکله زدن با امکانات ارائه شده در صرافیهای رمزارزی، به راحتی میتوانید متوجهی کارکرد آنها شوید. در حال حاضر، درصوتی که بتوانید در این کار مهارت کافی کسب کنید، به سادگی هرچه تمامتر میتوانید از طریق مبادلهی رمزارزها و خرید با قیمت کم و فروش با قیمت بالاتر به سود و درآمد قابل توجهی برسید. یکی از بهترین راههای آشنایی و شروع این کار، انجام چندین مبادلهی ساده در یک صرافی رمزارزی معتبر است.
خلاصهای از موارد گفته شده در این مقاله برای شروع مبادلهی رمزارزها:
- یک ایمیل معتبر به همراه نام کاربری و رمز عبور قوی
- اطلاعات هویتی صحیح؛ از جمله مجوزها، کارت شناسایی معتبر، اطلاعات محل سکونت و …
- مقداری سرمایه؛ مثلا مقداری رمزارز یا ارز فیات برای سپردهگذاری در صرافی
- فعالسازی گزینهی احراز هویت دو مرحلهای(۲FA)؛ در برخی صرافیهای رمزارزی از شما میخواهند که از پلتفرمهای ۲FA مانند Authy یا Google Authenticator استفاده نمایید.
- یک کیفپول رمزارزی معتبر؛ داشتن یک کیفپول در کنار حساب کاربری مربوط به صرافی شدیدا توصیه میشود، زیرا ممکن است که کاربر بخواهد داراییهای دیجیتال خود را برای مدت طولانی ذخیره کند.
- تحقیق و کسب اطلاعات بیشتر؛ بررسی اعتبار یک صرافی رمزارزی از جمله مواردی است که حتما باید قبل از انجام هرگونه سپردهگذاری صورت بگیرد. همچنین کاربر باید در رابطه با موارد دیگری مانند نحوهی کارکرد پلتفرمهای تجاری، تجزیه و تحلیل فنی بازار و روشهای مبادلهی تخصصی نیز اطلاعات کافی کسب کند.